Woorden uit het Noorden

Een laag zelfbeeld en genadeloze zelfkritiek horen zo sterk bij de ADD-persoonlijkheid dat het heel moeilijk aan te geven is waar ADD ophoudt en een laag zelfbeeld begint.

Gabor Maté

Mijn Beppe moest vroeger regelmatig naar het gekkenhuis. Dit werd dan een beetje gegeneerd weggelachen waarna iedereen weer overging op de orde van de dag. Doodzenuwachtig werd ik hiervan, ik voelde me immers ook anders. Wat als ik ook gek was? Moest ik dan ook naar het gekkenhuis?

Al op jonge leeftijd trok ik de conclusie dat het fout was om ‘anders’ te zijn. ‘Anders’ was lastig, vervelend en raar. Ik leerde te verbergen hoe ik me echt voelde. Mijn jeugd werd een langlopend toneelstuk waarin ik alles moest zijn behalve mezelf. Ik moest mijn grote broer beschermen -die op de basisschool aan selectief mutisme leed en hierdoor niet kon praten- ik moest goede cijfers halen en vooral niet lastig zijn. Ik moest beter opletten, niet zo druk doen, niet zo stil zijn, blijer doen, niet zo dagdromen, meer van me afbijten.

Wanhopig probeerde ik iedereen tevreden te houden. Als de dood dat iemand erachter zou komen dat er iets mis met me was. Dat ze me weg zouden stoppen omdat ik kapot was en de wereld niet op mij zat te wachten.

Na jaren van therapie heb ik eindelijk geleerd dat ik er wél mag zijn. ‘Ik heb het recht om hier te zijn en ik heb het recht te zijn wie ik ben’ moest ik van de psychologe tot in den treure tegen mezelf zeggen. Een zinnetje dat ik in mijn hoofd nog steeds regelmatig herhaal.

Toch worstel ik nog dagelijks met mijn lage zelfbeeld. Als ik deze worstelingen deel krijg ik vaak als goedbedoeld advies dat ik ‘gewoon mezelf moet zijn’. Maar wat als je al meer dan 25 jaar toneel hebt gespeeld? Hebt gedaan alsof je ‘normaal’ was, alsof je mee kon komen, alsof je begreep hoe de wereld werkte? Wat als je gewoonweg niet meer weet hoe dat moet? Jezelf zijn?

‘Adventure strips people bare’ zei Cory Richards in zijn visual storytelling cursus en ik vermoed dat ik daarom zo verslaafd ben aan avontuur. Tijdens mijn ontdekkingsreizen naar de rand van mijn comfortzone en daar voorbij vang ik een glimp op van mijn ware zelf. En na al die jaren van toneelspelen begin ik voorzichtig te geloven dat dat een fantastisch mooi persoon is.